
دشو یا دوشاب در طی فرآیندی دشوار و طولانی از شیره ی میوه ی درخت خرمالوی ریز وحشی (در گویش محلی منطقه: فروونی) تهیه می شود. (خرمالو وحشی، خرمندی در مناطق شرقی مازندران، اربَه، اربا در گیلان، کلو در مازندران مرکزی، آمبر در تالش و آستارا) درختی بومی در کرانه های جنوبی دریای مازندران است. این درخت از تیره ی خرمالوئیان است که برگ ریز است میوه ی آن طعم گس و شیرین دارد و مورد استفاده ی بومیان این مناطق قرار می گیرد. بومیان این میوه را که در مناطق مختلف نام های گوناگون دارد، در تالش آمبر، بعضی از مناطق مازندران، خرمندی، و در بندپی فروونی نامیده می شود، می خورند و یا از آن شیره می گیرند. از شیره ی این میوه دوشاب (دشو) تهیه می شود. دوشاب که نیز مانند خود میوه طعم شیرین و کمی گس دارد، کاربردهای بسیاری دارد.
دشوپزی همانند گرفتن رب از کنس (ازگل) سابقه ای طولانی در مناطق جنوبی دریای مازندران دارد. در بسیاری از مناطق جنگلی و روستایی بندپی که فروونی به وفور یافت می شد، کلهو (کلو) درختی برگ ریز است که به وفور در مناطق جنگلی به ویژه در پایین دست بندپی یافت می شود. دشوپزی بسیار کاربردی و با اهمیت بوده است، به دلیل کمبود و حتی نبود و گرانی قند و شکر در گذشته، دشو بسیار پر استفاده بوده است. این محصول در آن روزگاران هم کار قند و شکر را می کرده است و هم کاربرد عسل و انواع مرباها را داشته است.
کاربرد دشو بیش تر به عنوان یار چایی بوده است و در واقع به جای قند از آن استفاده می شد. برای این منظور از دشو «بشتزیک» تهیه می شده است. دشو طبیعتی گرم دارد و اهالی آن را برای دردهای معده و استخوان مفید می دانند.
تهیه دشو یا در زبان محلی «دشو پجی » فعالیتی همگانی در خانواده یا حتی در بین همسایگان بوده است و به دلیل اهمیتی که داشته است اکثر خانواده هایی که در جنگل ها زندگی می کرده اند، دشوی مورد نیاز سالانه ی خود را تهیه می کرده اند و حتی خانواده هایی که در محله های جلگه ای همچون گلیا، پاشامیر و … زندگی می کرده اند در این فصل به مناطق جنگلی می رفته اند و مقدار مورد نیاز خود را تهیه می کرده اند. حتی در مواردی بعضی از ساکنان محل ها چند شب را در نزد افراد آشنا و فامیل خود در مناطق جنگلی به سر می برده و با آن ها به اشتراک دشو درست می کردند و محصول را به نصف می برده اند در واقع نوعی تعاون و همکاری در بین اهالی بندپی در مراسم «دشوپزان» وجود داشته است. دشو پجی رسم مهمی در بندپی بوده است و به دلیل آنکه پیوند محکمی با زندگی روزمره داشته است، حتما اجرا می شده است. بنابراین به دلیل اهمیت آن تهیه ی مواد اولیه ی آن بحث مهمی بوده است و هر کسی در مرتع و ملک خود به چیدن فروونی اقدام می کرده است به طوری که در روستاهای سماکوش محله (سنکوش مله) و گاوزن محله هر خانواده درختان مخصوص به خود را داشتند و سالانه از آن درختان برداشت می کردند.